8 luty
428 lat temu miało miejsce jedno z najbardziej sensacyjnych wydarzeń w dziejach XVI-wiecznej Europy, Bywało iż władcy ginęli w bitwach, lub w zamachach...ale by jeden chrześcijański władca zabił drugiego wziętego do niewoli ? I to niewiasta niewiastę?? Skandal! A tak właśnie się stało w przypadku wydarzeń na zamku Fotheringhay...

8 lutego 1587 r. została tam ścięta Maria Stuart królowa Szkocji. Osobą na polecenia której to nastąpiło był królowa Anglii Elżbieta I, prywatnie jej...ciotka (ojciec Marii Stuart, Jakub V i Elżbieta I byli kuzynami). Szkocja od średniowiecza byłą solą w oku Anglików, którzy w wyniku klęski pod Bannockburn (1314r.) zmuszeni byli uznać niepodległość Szkocji. Po śmierci Jakuba V w 1542 r.(szok po klęsce w bitwie z Anglikami pod Solway Moss), formalnie tron przejęła jego córka Maria, acz w jej imieniu (w momencie śmierci ojca miała tylko 6 dni) rządzili regenci - najpierw hrabia Arran, a potem królowa-wdowa Maria de Guise. Sama Maria, według przekazów historycznych osoba piękna, mądra i wszechstronnie wykształcona została wydana za delfina (następcę tronu francuskiego) Franciszka, panującego w latach 1559-1560 jako Franciszek II. Tak więc przez 1,5 roku Francja i Szkocja (tradycyjne sojuszniczki) były również połączone unią personalną. Po śmierci męża Maria wróciła do Szkocji, gdzie czekała na nią niewesoła rzeczywistość. Problemem był fakt iż była zagorzałą katoliczką, a Szkocja był krajem protestanckim. . Coraz większą popularność zdobywał sobie kaznodzieja John Knox który wygłaszał liczne oszczercze mowy wobec Marii, ganił jej rzekomy swobodny tryb życia, brak moralności, uczęszczanie na mszę, tańczenie, ekstrawagancki ubiór itp. Po 5 latach wdowieństwa wyszła za mąż za Henryka Stuarta, lorda Darnley. Ślub z czołowym przedstawicielem frakcji katolickiej wywołał otwartą rebelię protestantów, do których przyłączył się też brat Marii, lord Moray. On i inni buntowniczy lordowie zostali pokonani przez wojska Marii, które ona sama poprowadziła. To małżeństwo rozwścieczyło także Elżbietę I, która uważała, że Darnley jako poddany angielski powinien uzyskać jej zgodę na ślub. Elżbieta czuła się teraz podwójnie zagrożona, bo małżeństwo to dawało dzieciom Marii silne prawa do sukcesji tronu, zarówno szkockiego jak i angielskiego (jego owocem był syn, nazwany po dziadku Jakubem). Po pewnym czasie Darnley zaczął się stawać coraz bardziej arogancki, żądał nazywania go królem i by przysługiwały mu królewskie uprawnienia. Doprowadził do zamordowania na oczach małżonki jej sekretarza Davida Rizzio (oskarżonego o bycie kochankiem królowej) co doprowadziło do rozpadu małżeństwa.Rok potem Darnley zginął w tajemniczych okolicznościach, a Maria poślubiła hrabiego Bothwella. Jednak wskutek buntu lordów Maria została przez nich uwięziona. Udało się jej zbiec do Anglii, gdzie została ugoszczona przez Elżbietę I, któa miała problem co zrobić z nieproszonym, i dość niebezpiecznym dla niej gościem. Stopniowo gościna zmieniała się w więzienie, a Maria traciła wszystkie przywileje. Nie układały się także stosunki z jej synem - Jakub nie żywił przyjaznych uczuć do matki. Został wychowany przez jej nieprzyjaciół, którzy przekonali go, że matka zamordowała jego ojca, aby wyjść za kochanka. W wyniku tego gardził matką i miał obawy, że gdyby powróciła, mogłaby odebrać mu koronę. Przyczyną procesu i tragicznego końca Marii był katolicki spisek zawiązany przeciw Elżbiecie I w marcu 1586 r. przez Anthonego Babingtona. Spiskowcy w ciągu kilku miesięcy spiskowcy ułożyli plan: zamierzali uwolnić Marię Stuart, zamordować królową Elżbietę i wzniecić bunt, wspomagany przez wojska zagraniczne (prawdopodobnie hiszpańskie). Posłaniec kursujący między spiskowcami a Marią Stuart okazał się podwójnym agentem na usługach sir Francisa Walsinghama, najbliższego doradcy Elżbiety I i szefa jej tajnych służb. W efekcie spisek został rozbity w sierpniu tego roku, a spiskowcy aresztowani i straceni. Listy wymieniane między nimi a Marią Stuart stały się koronnym dowodem przeciw niej. Została ona oskarżona o udział w spisku przeciwko życiu królowej Elżbiety na podstawie Ustawy o Współdziałaniu, uchwalonej przez parlament angielski w 1584 roku, przewidującej aby karać wszystkich spiskujących przeciwko Elżbiecie. 27 października  Izba Gwiaździsta na posiedzeniu w Westminsterze oświadczyła, że Maria jest winna "układania i planowania od 1 czerwca zdarzeń, zmierzających do śmierci i zniszczenia królowej Anglii" oraz zaleciła karę śmierci. Elżbieta I podpisała wyrok. Tuż przed egzekucją Maria wybaczyła katom. Położyła głowę na pniu w spokoju, kilka razy zawołała In manus tuas, Domine, po czym przystąpiono do ścięcia. Kat uderzał w szyję Marii trzykrotnie, zanim pozbawił ją życia. Próbując później pokazać tłumowi odciętą głowę złapał ją za włosy, które okazały się peruką, a sama głowa potoczyła się po podeście.

Po śmierci Elżbiety I w 1603 r. tron angielski objął jako Jakub I...Jakub VI, król Szkocji . W ten sposób Elżbieta upiekła dwie pieczenie przy jednym ogniu. "Wynagrodziła" mu skazanie na śmierć jego matki, i w sposób pokojowy osiągnęła to czego nie dokonali zbrojnie jej poprzednicy - połączyła Szkocję z Anglią w jedno państwo. Długonogi zwany też Młotem na Szkotów musiał się przewracać ze złości w grobie...ofiary klęsk pod Stirling, pod Bannockburn, egzekucja Williama Wallece'a...wszystko okazało się niepotrzebne.